زمانی‌نژاد بَهابادی،  محمدحسن (8 مهر ۱۳۴۷-28 اسفند ۱۳۶۶)، فرمانده گروهان فتح گردان عاشورا تیپ مستقل پیادة ۱۸ الغدیر نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.

محمدحسن در محلة باغستان شهر بهاباد* در شرق استان یزد* در خانواده‌ای متدین زاده شد. پدرش، اکبر، کشاورز و مادرش، رقیه حدادزادۀ بهابادی، خانه‌دار بود. آن‌ها سه پسر و چهار دختر داشتند و محمدحسن فرزند پنجمشان بود (ادارة ثبت‌احوال ... ؛ زمانی‌نژاد بهابادی، سکینه).

محمدحسن پیش از ورود به دبستان، قرآن را در مکتب‌خانه فراگرفت؛ سپس، به دبستان ساسان (شاهد کنونی) و مدرسة راهنمایی ابن‌سینا (دبیرستان الزهراء کنونی) رفت. در۱۳۶۰ ش، خانواده‌اش برای کار به شهر یزد* مهاجرت کردند و او در حوزة علمیة امام خمینی(ره) این شهر به تحصیل علوم دینی پرداخت (ادارة آموزش‌وپرورش ... ؛ اقبال).

در اواخر سال ۱۳۶۱ ش، پس از گذراندن دورة یک‌ماهة آموزش نظامی در پادگان شهید بهشتی* (باغ ‌خان* سابق)، در قالب نیروی بسیجی، برای حضور در جبهة جنگ ثبت نام کرد و با سمت نیروی تک‌ور به گردان امام حسن(ع)* از لشکر ۸ نجف اشرف پیوست (سپاه ... ، فرم ... ).

در سال ۱۳۶۲ ش، در دو عملیات در منطقة شمال غربی عراق شرکت کرد: ۱. والفجر ۲ (29 تیر ۱۳۶۲) در جبهة شمالی، در منطقة حاج عمران، با هدف تصرف آنجا و کنترل معابر تردد نیروهای دشمن؛ و ۲. والفجر ۴ (27 مهر ۱۳۶۲)، در جبهة شمالی، در منطقة سلیمانیه ـ پنجوین با هدف تصرف درة شیلر و پنجوین، انسداد معابر تردد ضد انقلاب (همان).

در این مدت، او از درس و بحث غافل نبود و در اوقات فراغت، در جبهه درس می‌خواند و در امتحانات شرکت می‌کرد (صالحی، علی). از ۲۶ خرداد ۱۳۶۳ نیز به مدت دو ماه، به تیپ مستقل پیادة ۱۸ الغدیر* منتقل شد (صالحی، جعفر)؛ سپس، در عملیات بدر (20 اسفند ۱۳۶۳)، در تالاب هورالهویزه (هورالعظیم، غرب دشت آزادگان)، با هدف قطع جادة بصره ـ العمارة عراق و تهدید بصره، معاون یکی از گروهان‌های گردان امام حسن(ع) در تیپ ۱۸ الغدیر بود (زارع).

یک سال پس از آن، به مدت ۴۵ روز در خط پدافندی جزیرة مجنون در تالاب هورالهویزه با سمت آر.پی.‌جی‌زن در تیپ ۱۸ الغدیر حضور داشت (کمالی اردکانی). از خرداد ۱۳۶۵ نیز به مدت ده ماه، معاون دستۀ یکی از گروهان‌های گردان امام حسن(ع) تیپ ۱۸ الغدیر شد (محمدی‌نیا).

در ۲۰ اسفند ۱۳۶۵، با عضویت در سپاه پاسداران، برای دوره‌ای سه‌ماهه، مسئولیت تبلیغات سپاه را در ناحیة بهاباد بر عهده گرفت (روح‌پرور). پس از پایان این مأموریت، به جبهه رفت و فرماندهی یکی از گروهان‌های گردان فاطمببب‌الزهرا(س)* تیپ ۱۸ الغدیر را بر عهده گرفت (صالحی، علی). چندی بعد، در سمت فرمانده گروهان فتح گردان عاشورای این تیپ، در عملیات بیت‌المقدس ۲ (25 دی ۱۳۶۶)، که در ارتفاعات گِرده‌رَش در شمال شرقی سلیمانیة عراق با هدف پیشروی در شرق سلیمانیه اجرا شد، حضور یافت (محمدی‌نیا). محمدحسن در ۲۸ اسفند ۱۳۶۶ در خط پدافندی ماؤوت (محور سلیمانیه)، دشت هِرمِدان واقع در ارتفاعات سلیمانیه در شمال شرقی عراق، از ناحیة شکم هدف اصابت ترکش گلولة تانک قرار گرفت و به شهادت رسید (سپاه، گواهی ... ؛ اقبال). پیکرش را پس از تشییع در گلزار شهدای زادگاهش، بهشت محمدی به خاک سپردند (زارع؛ زمانی‌نژاد بهابادی، سکینه).

محمدحسن زمانی در زمان حضور در جبهه، چهار مرتبه مجروح شد که تاریخ دقیق برخی از آن‌ها مشخص نیست. جراحت‌ها یک‌بار از ناحیة پاشنه پا، بار دیگر براثر اصابت ترکش به شکم، یک‌بار هم براثر سقوط با خودرو از روی پل در جریان مأموریت رخ داد و بار آخر در ۱۱ آبان ۱۳۶۶، ترکش به قفسۀ سینه‌اش اصابت کرد (همو).

شهید محمدحسن زمانی بسیار ساده‌زیست، خوش‌اخلاق و مهربان بود. قاری نمونة قرآن بود. برای نماز شب و نماز جمعه بسیار اهمیت می‌داد و غسل جمعه برایش اهمیت داشت. در کشاورزی به پدرش کمک می‌کرد (اقبال؛ زمانی‌نژاد بهابادی، سکینه).

در قسمتی از وصیت‌نامة شهید آمده است: «قیام ما متصل به قیام حضرت مهدی (عج) است و شما مطابق فرمودة رهبر انقلاب مبارزاتی طولانی را در پیش دارید، چون می‌خواهید اسلام را در سرتاسر جهان پیاده کنید. بدین جهت باید نارسایی‌ها و سختی‌ها را تحمل کنید» (بش).

به‌پاس نکوداشت یاد شهید، مدرسه‌ای در بهاباد به نام او مزین شده است. او تحصیلات حوزوی را تا لُمعَتِین گذرانده بود (زمانی‌نژاد بهابادی، سکینه).

مآخذ:  ادارة آموزش‌وپرورش شهرستان یزد، گواهی‌نامة پایان تحصیلات دورة راهنمایی، سند مورخ ۱۳۶۰ ش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ ادارة ثبت‌احوال شهرستان بهاباد، شناسنامه، سند مورخ ۱۳۴۷ ش، سند بش، موجود در همان‌جا؛ اقبال، محمدمهدی (روحانی و هم‌رزم شهید)، مصاحبه با مؤلف، ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۹؛ روح‌پرور، محمدمهدی (فرمانده گروهان قیس ابن مُسَهَّر گردان انصار تیپ مستقل پیادة ۱۸ الغدیر)، مصاحبه با همو، ۲۸ تیر ۱۳۹۹؛ زارع، قاسم (فرمانده گردان عاشورا تیپ مستقل پیادة ۱۸ الغدیر)، مصاحبه با همو، ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۹؛ زمانی‌نژاد بهابادی، سکینه (خواهر شهید)، مصاحبه با همو، ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹؛ زمانی‌نژاد بهابادی، محمدحسن، وصیت‌نامه، سند مورخ اسفند ۱۳۶۳، سند بش، موجود در اداره‌کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان یزد؛ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استان یزد، فرم گواهی اعزام نیرو، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ همان، گواهی شهادت، سند بی‌تا، سند بش، موجود در همان‌جا؛ صالحی، جعفر (از نیروهای گردان الحدید تیپ مستقل پیادة ۱۸ الغدیر یزد)، مصاحبه با مؤلف، ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۹؛ صالحی، علی (از نیروهای واحد اطلاعات‌وعملیات تیپ مستقل پیادة ۱۸ الغدیر)، مصاحبه با همو، ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۹؛ کمالی اردکانی، جواد (مسئول اطلاعات‌وعملیات تیپ مستقل پیادة ۱۸ الغدیر)، مصاحبه با همو، ۲۱ تیر ۱۳۹۹؛ محمدی‌نیا، عباس (بی‌سیم‌چی یکی از گروهان‌های گردان فاطمببب‌الزهرا(س) تیپ مستقل پیادة ۱۸ الغدیر)، مصاحبه با همو، ۲۹ خرداد ۱۳۹۹.

/ اعظم یزدی/